أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم

«الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی جمیع الأنبیاء و المرسلین سیّما خاتمهم و أفضلهم محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم و أهل بیته الأطیبین الأنجبین سیّما بقیّة الله فی العالمین بهم نتولّی و من أعدائهم نتبرّء الی الله».

مقدم شما بزرگواران حوزوی و دانشگاهی و برادران و خواهران ایمانی را گرامی می‌داریم. حلول ماه پُربرکت رجب را اَرج مینهیم. میلاد وجود مبارک امام باقر(علیه و علی آبائه الأطیبین و ابنائه الأطیبین افضل صلوات المصلّین) را به پیشگاه ولیّ عصر و به همه علاقهمندان به قرآن و عترت تهنیت عرض می‌کنیم.

ماه پُربرکت رجب این ماه ولایت است که طلیعهٴ ماه رسالت است و این هر دو طلیعهٴ «شهرالله» هستند. ماه مبارک رمضان به عنوان «شهرالله» نامیده شد که وجود مبارک پیغمبر(علیه و علی آله آلاف تهیّة و الثناء) در آن خطبه معروف فرمود: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّه‏»[1] و رسالت, طلیعهٴ ورود به باب توحید است و ولایت, طلیعهٴ ورود به باب رسالت است. اگر وجود مبارک حضرت فرمود: «أَنَا مَدِینَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِیٌّ بَابُهَا»،[2] ماهی که متعلق به وجود مبارک حضرت امیر است، این طلیعهٴ ورود به ماه رسالت است.

 بزرگانی بودند که این سه ماه را پشت سر هم روزه می‌گرفتند؛ البته در سال‌هایی که ماه مبارک رجب و شعبان و رمضان مصادف با فصل زمستان بود آسان بود، اما الآ‌ن ممکن است برای بعضی دشواری به همراه داشته باشد؛ ولی به هر حال کسانی بودند که این سه ماه را روزه می‌گرفتند. این دعای نورانی «یا مَنْ أَرْجُوه‏» اختصاصی به بعد از نماز ندارد، در بسیاری از فرصت‌های شب و روز این ماه می‌توان این دعا را خواند: «یا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَر».[3] مستحضرید که دعاها گرچه به صورت جمله خبریه است، اما به داعی انشاء القاء شده‌اند اینها خبر نیستند! در قرآن فرمود کسانی که از عذاب الهی در امان‌اند، اینها بدبخت می‌باشند؛[4] آن یک قسمت خبری است، اما این‌جا که می‌فرماید: «وَ آمَنُ سَخَطَهُ» جمله انشایی است؛ یعنی خدایا مرا از سَخَط و عذاب و غضب خودت نجات بده! «یا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَر»؛ خدایا حوادث تلخی که پیش می‌آید، مرا در آن حوادث تلخ حفظ کن! غرض این است که این دعا اختصاصی به تعقیبات نماز ندارد، در کلّ این ماه، در فرصت‌های مناسب و هر وقت که برای انسان حالی پیدا شد، این دعا را زمزمه کند.

اما حضرت در یکی از سخنرانی‌ها ـ مثل همه مطالب دیگر ـ سخنان و مطالب نورانی فرمودند، یکی از مستمعین که پای سخنان حضرت نشسته بود گفت عجب درّ و جواهری ما امروز از شما استفاده کردیم، فرمود حیف نیامد که این سخنان را به طلا تشبیه کردی؟! «هَلِ الْجَوْهَرُ إِلَّا حَجَر»،[5] حیف نیامد که گفتی این کلمات مثل طلاست؟! طلا یک سنگ زردی است، چون کمیاب است معیار تبادل قرار گرفته است، وگرنه ارزش ندارد! با سنگ‌های دیگر فرقی ندارد! بعضی از سنگ‌های معدنی ممکن است از آن سخت‌تر هم باشند! فرمود: حیف نیامد که این حرف‌ها را به طلا تشبیه کردی؟! «هَلِ الْجَوْهَرُ إِلَّا حَجَر»؟ در کتاب لغت از طلا به عنوان احجار کریمه یاد می‌کنند, وقتی که شما می‌خواهی به لغت «ذهب» مراجعه کنی می‌گویند «حجرٌ کبیر»، یک سنگ گرانبهاست. فرمود: «هَلِ الْجَوْهَرُ إِلَّا حَجَر»؟ این حرف‌ها را به طلا تشبیه کردی!

 بعد هم فرمود: «بَلِیَّةُ النَّاسِ عَلَیْنَا عَظِیمَة ٌ إِنْ دَعَوْنَاهُمْ لَمْ یُجِیبُونَا وَ إِنْ تَرَکْنَاهُمْ لَمْ یَهْتَدُوا بِغَیْرِنَا»؛[6] آزمون ما با این مردم بسیار دشوار است، برای اینکه ما اینها را دعوت کنیم نمی‌آیند، رها که کنیم راه غیر از این نیست! ما نمی‌توانیم بگوییم «بگذار تا بیفتد و ببیند جزای خویش»،[7] این حرف ما نیست! چرا کیفر تلخ کار خودش را ببیند؟ «بَلِیَّةُ النَّاسِ عَلَیْنَا عَظِیمَة ٌ إِنْ دَعَوْنَاهُمْ لَمْ یُجِیبُونَا وَ إِنْ تَرَکْنَاهُمْ لَمْ یَهْتَدُوا بِغَیْرِنَا»، راه غیر از این نیست! این است که ما خیلی برایمان سخت و دشوار است، ما نمی‌توانیم بگوییم ما به وظیفه‌مان عمل کردیم و تمام شد و رفت، ما غُصه می‌خوریم! بسیاری از حالات خود وجود مبارک پیغمبر(صل الله علیه و آله و سلّم), امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) به حال ما غُصّه می‌خوردند! الآن هم وجود مبارک حضرت به حال ما غُصّه می‌خورد! آدم یک فرزندی داشته باشد و بیراهه برود که نمی‌تواند بگوید «بگذار تا بیفتد و بیند جزای خویش».

 فرمود شما فرزندان مایید: «أَنَا وَ عَلیٌّ أَبَوَا هَذَهِ الاُمَّة».[8] ما که وقتی تشیّع را قبول کردیم، اینها را به امامت قبول کردیم، اینها را به عصمت قبول کردیم و اینها را به حجّت قبول کردیم، شدیم فرزند اینها! اگر فرمود: «أَنَا وَ عَلیٌّ أَبَوَا هَذَهِ الاُمَّة» و ما هم اینها را به عنوان امامت قبول کردیم، فرزندان آنهاییم! آن‌گاه اگر بیراهه برویم، حضرت فرمود: برای ما خیلی غُصّه است، «بَلِیَّةُ النَّاسِ عَلَیْنَا عَظِیمَة ٌ إِنْ دَعَوْنَاهُمْ لَمْ یُجِیبُونَا وَ إِنْ تَرَکْنَاهُمْ لَمْ یَهْتَدُوا بِغَیْرِنَا». هیچ پدری حاضر نیست که بگوید «بگذار تا بیفتد و بیند جزای خویش»، این‌چنین نیست! هیچ پدری و هیچ مادری حاضر نیست. الآن وجود مبارک حضرت هم همین‌طور است! اگر خدای ناکرده بیراهه برویم برای ما غُصّه می‌خورند، رنج می‌برند که چرا ما به این صورتیم.

 ما می‌توانیم طرزی زندگی کنیم که مورد رضای اینها باشد؛ ما این جاهلیتمان را به عقلانیت تبدیل کنیم، این راه دارد. نظام جاهلی دو نشانه دارد: یکی اینکه در بخش اندیشه که دستشان از برهان و عقل خالی است، به گمان زندگی می‌کنند و در بخش انگیزه که دستشان از عدل خالی است، به هوا و هوس عمل می‌کنند. این را در سوره مبارکه، «نجم» فرمود که نظام جاهلی این دو علامت و دو عنصر را دارد؛ در بخش اندیشه به جای اینکه عالمانه تصمیم بگیرند براساس گمان ـ مخصوصاً سوءظن ـ حرکت می‌کنند: ﴿إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ‏﴾ و در بخش انگیزه و عمل به جای عدل و عقل با میل حرکت می‌کنند: ﴿وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُس‏﴾.[9] انسان به هر حال یا در حوزه و دانشگاه است و کارهای علمی انجام می‌دهد یا در متن جامعه است و کارهای عملی دارد؛ اگر فضا, فضای فرهنگی است باید برهان و عقل و علم باشد؛ اگر فضا، فضای کار و عمل است باید عدل باشد، نه هوا! ﴿إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ‏﴾ برای بخش اندیشه, ﴿وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُس‏﴾ برای بخش انگیزه است. اگر این دو عنصر حل شود؛ یعنی ما عالمانه زندگی کنیم و عادلانه به سر ببریم، نه بیراهه می‌رویم و نه راه کسی را می‌بندیم، می‌توانیم یک نظامی بهشت‌گونه بسازیم و راحت باشیم.

 مهم‌ترین کاری که وجود مبارک حضرت بعد از ظهور انجام می‌دهد همین است که علم و برهان را به جای مظنّه, سوءظن و مانند آن می‌گذارد, عدل را به جای هوس می‌گذارد. این کتاب موجز و متقن, نظام جاهلی را در همین دو عنصر می‌داند: ﴿إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ‏﴾ را در بخش اندیشه، ﴿وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُس‏﴾ را در بخش انگیزه; یعنی اینها براساس گمان زندگی میکنند و براساس میل به سر می‌برند، در حالی که باید براساس علم زندگی کنند و با عدل به سر ببرند.

 وجود مبارک امام باقر(سلام الله علیه) این راه‌ها را به ما نشان دادند که امروز هم زاد روز میلاد مبارک آن وجود مقدس است. امیدواریم ذات اقدس الهی به برکت قرآن و عترت به برکت وجود مبارک امام باقر(علیهم افضل صلواة المصلّین) به همه علاقه‌مندان قرآن و عترت و به شما برادرادن و خواهران ایمانی عزّت و سعادت و سیادت دنیا و آخرت مرحمت بفرماید و نظام ما و رهبر ما و مراجع ما و دولت و ملت و مملکت ما را در سایه امام زمان حفظ بفرماید و روح مطهر امام راحل و شهدا را با اولیای خودش محشور بفرماید و مشکلات اقتصاد و ازدواج جوان‌ها را حل بفرماید و خطر سلفی و تکفیری و داعشی را به استکبار و صهیونیست برگرداند و این کشور ولیّ عصر را تا ظهور صاحب اصلیش از هر خطری محافظت بفرماید!

«غَفَرَ اللهُ لَنٰا وَ لَکُمْ وَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکٰاتُه»

 

[1] . الأمالی(للصدوق)، ص93.

[2] . الأمالی(للصدوق)، ص345.

[3] . الإقبال بالأعمال الحسنة(ط ـ الحدیثة)، ج‏3، ص211.

[4] . سوره اعراف، آیه99؛ ﴿فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخاسِرُون‏﴾.

[5] . مناقب آل أبی طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج‏4، ص248.

[6] . من لا یحضره الفقیه، ج‏4، ص405.

[7] . دیوان سعدی، مواعظ، غزل شماره38؛ «چندین چراغ دارد و بیراه می‌رود *** بگذار تا بیفتد و ببیند جزای خویش».

[8] . معانی الاخبار، ص52.

[9] . سوره نجم، آیه23.