بسم الله الرحمن الرحیم
وازکتومی یا عمل عقیم سازی مردان به چه صورت است؟
پزشک تاییدکننده:دکتر مسعود چوپانی
نویسنده:رضا قشلاقی
سیاست انتشار مطالبانتشار: ۱۴۰۱/۰۷/۱۷بروزرسانی: ۱۴۰۲/۰۶/۰۹۶۲ نظر
وازکتومی روشی برای پیشگیری از بارداری است که در ان لوله‌های اسپرم‌بر قطع می‌شوند. این روش تقرییا همیشگی است و برگرداندن آن چندان امکان‌پذیر نیست. عمل عقیم‌سازی مردان تضمینی برای پیشگیری از بارداری است پس تا زمانی که مطمئن نیستید که دیگر بچه نمی‌خواهید، برای انجام آن اقدام نکنید.
تأیید شده توسط پزشکان متخصص دکترتو
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.
زمان مطالعه : ۱۳ دقیقه
فهرست مطالب
وازکتومی نوعی روش پیشگیری از بارداری است که از آزاد شدن اسپرم در هنگام انزال جلوگیری می‌کند. در طی این عمل، لوله‌ای به نام مجرای وابَران (Vas deferens) بریده یا مسدود می‌شود. وابران مجرایی است که اسپرم را از بیضه‌ها به مجرای ادرار منتقل می‌کند. عمل وازکتومی معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام می‌شود و حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. البته انواع مختلفی از بستن لوله مردان وجود دارد که در ادامه بیشتر در این باره بحث خواهیم کرد.
اگرچه وازکتومی از نظر تئوری برگشت‌پذیر است اما معکوس کردن (عمل وازووازستومی) همیشه موفقیت‌آمیز نیست. تر این رو فقط زمانی انجام وازکتومی را در نظر بگیرید که مطمئن هستید نمی‌خواهید فرزند دیگری داشته باشید.برای اطمینان از تصمیمتان باید با متخصص اورولوژی در دکترتو مشاوره نمایید. شما میتوانید از طریق دکترتو با دکتر اورولوژیست به صورت آنلاین، متنی، تلفنی و یا حضوری مشورت کنید.
عمل وازکتومی مردان چیست؟
منظور از وازکتومی چیست؟ وازکتومی به انگلیسی vasectomy، یکی از روش‌های جلوگیری از خروج اسپرم و عقیم سازی مردان است. در وازکتومی آقایان که لوله‌های اسپرم‌بر از بیضه بریده می‌شوند، هنوز هم اسپرم توسط بیضه ساخته می‌شود. اما اسپرم‌ها می میرند و جذب بدن می‌شوند تا بارداری صورت نگیرد. مردی که وازکتومی کرده است هنوز منی می‌سازد و می‌تواند انزال کند. اما منی حاوی اسپرم نیست. سطح تستوسترون و سایر صفات جنسی مردانه نیز ثابت می‌مانند.
به طور خلاصه، وازکتومی یک روش جراحی است که در مردان برای برش یا بستن مجرای دفران استفاده می‌شود. این مجرا لوله‌ای است که اسپرم را از بیضه‌ها به خارج از بدن می‌رساند. هدف از وازکتومی ایجاد کنترل بارداری دائمی است. معمولاً این عمل شامل بریدن پوست کیسه بیضه با چاقوی جراحی است.
وازکتومی چگونه کار می کند؟ (وازکتومی مردان چگونه است؟)
روش وازکتومی چیست؟ همه می‌دانیم اسپرم چیست؛ اسپرم‌ها سلول‌های جنسی هستند که برای هدف تولیدمثل در بیضه‌ها تولید می‌شوند. دستگاه تناسلی مردان به گونه‌ای طراحی شده‌است که اسپرم‌ها بعد از تولید از طریق دو لوله به نام لوله‌های وابران از بیضه‌ها خارج می‌شود و با مایعات دیگر مخلوط می‌شود و منی تولید می‌کند. در وازکتومی که یکی از روش های پیشگیری از بارداری است، هر دو لوله واس دفران مسدود یا قطع می‌شوند.
به این صورت اسپرم دیگر وارد مایع منی نمی‌شود. پس از انجام عمل، سلول‌های اسپرم در بیضه‌ها می‌مانند و توسط بدن جذب می‌شوند. با گذشت حدود ۳ ماه پس از وازکتومی، منی شما حاوی هیچ اسپرمی نخواهد بود، بنابراین نمی‌تواند باعث بارداری شود. اما همچنان همان مقدار مایع منی را خواهید داشت که قبلا داشتید. فقط هیچ اسپرمی در آن وجود نخواهد داشت. وازکتومی ارگاسم یا احساس انزال را تغییر نمی‌دهد. مایع منی شما بعد از عمل وازکتومی همچنان ظاهر و بافت یکسانی همانند قبل خواهد داشت.
وازکتومی موقت چیست؟
چیزی به نام وازکتومی موقت وجود ندارد. عمل بستن لوله مردان به دلیل ماهیت خود به گونه‌ای طراحی شده است که شکل دائمی پیشگیری از بارداری باشد. با این حال، اگرچه دائمی هستند، اما برگشت‌پذیر نیز هستند. از طریق روشی که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم، مجرای وابران می‌تواند دوباره به دستگاه تناسلی مرد متصل شود.
بعد از وازکتومی چه اتفاقی برای اسپرم ها می افتد؟
پس از وازکتومی، بیضه‌ها به تولید اسپرم ادامه می‌دهند. هنگامی که سلول‌های اسپرم می‌میرند، تجزیه می‌شوند و توسط بدن شما جذب می‌شوند. این همان روشی است که بدن شما با انواع دیگر سلول‌هایی که هر روز می‌میرند و جایگزین می‌شوند، رفتار می‌کند. وازکتومی چه تاثیری بر قوای جنسی دارد؟ این عمل به هیچ وجه بر میل جنسی یا مردانگی شما تأثیر نمی‌گذارد. مردان حتی رضایت جنسی بالاتری را پس از عمل بستن لوله گزارش کرده‌اند.
پس از وازکتومی چه زمانی دوباره می توان رابطه جنسی داشت؟
شما میتوانید هفت روز پس از عمل وازکتومی رابطه جنسی را شروع کنید، اما باید از روش دیگری برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید، تا زمانی که آزمایشات نشان دهد که منی شما فاقد اسپرم است. به طور معمول، تجزیه و تحلیل مایع منی حدود دو تا سه ماه پس از وازکتومی کامل می‌شود.
انواع روش وازکتومی چیست؟
نحوه و راه‌های عقیم شدن مردان چیست؟ عمل بستن لوله مردان معمولا با بیحس کردن کیسه بیضه توسط بیحسی موضعی انجام می‌شود. اگرچه فیزیولوژی برخی افراد ممکن است دسترسی به مجرای وابَران را دشوارتر کند که در این صورت ممکن است بیهوشی عمومی توصیه شود. پس از بیهوشی، از یک اسکالپل (نوعی تیغ جراحی) برای ایجاد دو برش کوچک در بیضه استفاده می‌شود. برش‌ها در نزیک‌ترین نقطه به مجاری ایجاد می‌شوند تا جراح بتواند به راحتی آنها را برای برداشتن به سطح بیاورد.
پزشک پس از پیدا کردن مجاری وابران، آنها را می‌بُرد و حداقل یک طرف آنها را بخیه می‌زند تا مسدود شوند. مواردی که گفته شد اساس اصلی عمل وازکتومی هستند. انواع مختلفی از بستن لوله مردان وجود دارد که ممکن است اثربخشی و روند بهبود متفاوتی داشته باشند. بسته به خصوصیات فرد، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند به کاهش دردهای طولانی‌مدت مانند سندروم درد پس از وازکتومی یا اپیدیدیمیت کمک کنند.
۱. وازکتومی معمولی
در طی این عمل جراحی، برش‌های کوچکی در کیسه بیضه ایجاد می‌شود تا به لوله‌های وابران برسند. پس از ایجاد برش یک قطعه کوچک از لوله برداشته می‌شود و فضای کوچکی بین دو انتهای آن باقی می‌ماند. سپس، دو سر لوله ممکن است به هم گره بخورند، یا مقداری بافت بین آنها قرار داده شود. بریدگی‌های کوچک در کیسه بیضه ممکن است با بخیه‌های قابل جذب به هم بخیه شوند یا به حال خود رها شوند تا خودبه‌خود بهبود یابند.
۲. وازکتومی بدون اسکالپل یا وازکتومی با لیزر
تفاوت این روش با روش سنتی در نحوه دسترسی به لوله‌های وازدفران است. در وازکتومی بدون برش، برش‌های پوستی برای دسترسی به لوله‌ها ایجاد نمی‌شود. اورولوژیست لوله وابران را با دست خود احساس می‌کند و سپس آن را با یک گیره در خارج از کیشه بیضه در جای خود نگه می‌دارد. بعد از ثابت شدن لوله‌ها، یک سوراخ کوچک در کیسه بیضه ایجاد می‌شود تا پزشک بتواند لوله را بیرون بیاورد و برش بزند.
بعد از اتمام فرآیند، لوله وابران به داخل کیسه بیضه برگردانده می‌شود و نیازی به بخیه نیست. خطر و عوارض بعد از عمل در این روش بسیار کمتر است. روش دیگری نیز وجود دارد که اساس آن همان وازکتومی لیزری است. در این روش هیچ برشی پوستی ایجاد نمی‌شود و هیچ بخشی از مجرای وابران برداشته نمی‌شود. این روش با عنوان وازکتومی کم‌تهاجم شناخته می‌شود.
وازکتومی لیزری یا همان بدون اسکالپل یک شیوه نوین و بسیار عالی است که درد کمتری نسبت به سایر شیوه‌ها دارد. این روش همچنین خطرات کمتری به خصوص در حیطه عفونت دارد.
۳. داروی عقیم سازی مردان
یکی از قرص‌های کاربردی به‌عنوان جایگزین عمل مردان برای جلوگیری از بچه‌دار شدن، dimethandrolone undecanoate یا به اختصار DMAU است که یک داروی جدید شبیه تستوسترون است و در توقف تولید اسپرم تاثیر دارد. عوارض جانبی آن نیز افزایش وزن، افزایش هموگلوبین و اختلالات چربی خون است. به همین دلیل قبل از مصرف بهتر است با دکتر اورولوژیست مشورت کنید.
۴. جدیدترین روش پیشگیری از بارداری در مردان کدام است؟
محققان در حال آزمایش یک رویکرد امیدوارکننده برای پیشگیری از بارداری مردان هستند، رویکردی که شامل بی‌حرکت کردن اسپرم است. در حال حاضر گزینه‌های موجود برای پیشگیری از بارداری مردانه عبارت‌اند از کاندوم، استفاده از دستگاه ضد بارداری مردان وازکتومی و سایر روش‌های ورهیزی.
۵. آیا بعد از وازکتومی، باید سایر روش های پیشگیری از بارداری را کنار بگذاریم؟
خیر. اسپرم می‌تواند هفته‌ها یا حتی ماه‌ها پس از وازکتومی در مجرای وابران شما در بالای ناحیه عمل باقی بماند. شما دو تا سه ماه بعد از عمل آزمایش مایع منی حاوی اسپرم خواهید داشت.
۶. هزینه یا قیمت عمل وازکتومی چقدر است؟
با توجه به ممنوعیت این عمل در کشور، تعیین قیمت دقیق برای این عمل تقریبا غیر ممکن است.
۷. وازووازستومی چیست؟ (عمل برگشت از وازکتومی)
وازووازوستومی یک میکروجراحی و یکی از دو روش برای معکوس کردن وازکتومی است. در طی وازکتومی، مجرای وابران بریده می‌شوند. بنابراین، وازوواستومی شامل اتصال مجدد دو انتهای مجرای بریده شده است.
این روش برای بازگرداندن باروری به مردانی که قبلا تحت عمل وازکتومی قرار گرفته‌اند، انجام می‌شود. این عمل همچنین برای کمک به تسکین درد درمل مردانی که پس از انجام وازکتومی درد دارند، انجام می‌شود. این درد اغلب با عنوان درد پس از وازکتومی شناخته می‌شود.
