بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه درس اخلاق (1395/07/15)
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی جمیع الأنبیاء و المرسلین سیّما خاتمهم و أفضلهم محمد و أهل بیته الأطیبین الأنجبین سیّما بقیّة الله فی العالمین بهم نتولّیٰ و من أعدائهم نتبرّء الی الله».
«أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اُجُورَکُمْ] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ [عَلَیْهِ السَّلَامْ] وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ [عَلَیْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَیْهِ السَّلَامْ]».[1]
شعار رسمی مُحرم، همین جملههایی است که شنیدیم؛ این شعار گذشته از اینکه ما را به یک عبادت دعوت میکند، ما را به یک جهاد توانفرسا هم هدایت میکند. این جمله لطیف که ذکر شد دو بخش دارد، بخش اوّل این است که ما مصیبت زدهایم و سوگوار, اجر ما از جانب ذات اقدس الهی باشد و خدای سبحان به همه عزاداران اجر سوگواری را مرحمت کند! میگوییم: «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اُجُورَکُمْ] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ [عَلَیْهِ السَّلَامْ]»، نه تنها اجر بدهد، بلکه اجر مهم و عظیم عطا کند.
بخش دوم این است که «وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ [عَلَیْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَیْهِ السَّلَامْ]»؛ یعنی آن توفیق را خدا به ما مرحمت کند که ما خونبهای «حُسَیْن بْنِ عَلِی» را از ظالمان بگیریم، این دعا و شعار رسمی ما شیعههاست. این بخش دوم برای همیشه یک پیام زندهای دارد و عاشورا را برای همیشه زنده نگه میدارد. ما در این دعا از ذات اقدس الهی مسئلت میکنیم، آن توفیق را به ما بدهد که ما خونبهای «حُسَیْن بْنِ عَلِی» را بگیریم. «ثار» یعنی خونها, خونبهای «حُسَیْن بْنِ عَلِی» را از چه کسی بگیریم؟ آن امویها و مروانیها که همه آنها از بین رفتند، این دعا یعنی چه؟ این شعار رسمی یعنی چه؟ خدایا آن توفیق را به ما بده که ما خونبهای «حُسَیْن بْنِ عَلِی» را بگیریم! اوّلاً از ما سؤال کنند که به شما چه ربطی دارد؟
در قرآن فرمود: ﴿مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً﴾؛[2] هر کس مظلومانه کشته شد، ما برای اولیای او حقّ قصاص قائل هستیم. باز به ما چه ربطی دارد؟ جوابش این است که ما فرزندان «حُسَیْن بْنِ عَلِی» هستیم، پدر ما را شهید کردند! پس ما حق داریم که خونبها بگیریم. چطور ما فرزندان «حُسَیْن بْنِ عَلِی» هستیم؟ برای اینکه وجود مبارک پیغمبر(علیه و علی آله آلاف التحیّة و الثناء) یک اعلام رسمی کرد، فرمود هر کس به دنیا آمده یک شناسنامه طبیعی دارد که پدر و مادر برای او شناسنامه میگیرند، این فرزند پدر و مادر خودش است؛ ولی وقتی بالغ شد، باید برای خودش یک کُد ملّی و شناسنامه بگیرد. ما حاضریم شما را به عنوان فرزندی قبول کنیم، بیایید بچههای ما بشوید «أَنَا وَ عَلِیٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ».[3] یک اعلام رسمی کرد، فرمود وقتی بالغ شدید شناسنامه خودت را خودت باید بگیری که فرزند چه کسی هستی، ما حاضریم شما را به عنوان فرزندی قبول کنیم «أَنَا وَ عَلِیٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ». حضرت رسماً اعلام کرد و فرمود بیایید بچههای ما بشوید! اگر وجود مبارک امیرالمؤمنین پدر ما شد، مادر ما چه کسی خواهد بود؟ معلوم است دیگر! امام هر عصری همین شعار را دارد، وجود مبارک «حُسَیْن بْنِ عَلِی» هم میفرماید بیایید فرزند ما بشوید، ما هم شیعه او شدیم و شدیم فرزند او، پس پدر ما را شهید کردند! ما تا روز قیامت حق داریم خونبهای پدرمان را بگیریم. در قرآن فرمود هر کس پدر او را شهید کردند فرزندان او حقّ قصاص دارند: ﴿مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً﴾، ما هم ولایت اینها را قبول کردیم، با جان قبول کردیم؛ لذا این شیعه تا آخر، رسم و شعار او این است: خدایا آن توفیق را بده که ما خونبهای پدرمان را بگیریم! همانطوری که ما فرزندان آن ذوات قدسی هستیم، ظالمان و غاصبان و صهیونیستها و استکبار جهانی هم فرزندان همانها هستند.
این شعار تنها برای ثواب نیست، این درس شهادت است، این درس جهاد است «وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ [عَلَیْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَیْهِ السَّلَامْ]»، پس اینها که در دفاع مقدس هشت ساله و مانند آن با صدامیان یا کسانی که با صهیونیستها یا کسانی که با آلسعود مبارزه میکنند، اینها دارند خونبهای «حُسَیْن بْنِ عَلِی» را میگیرند، برای اینکه شعار رسمی ما این است. پس چرا به ما گفتند وقتی به یکدیگر رسیدید این دو جمله را بگویید؟ ـ «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اُجُورَکُمْ] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ [عَلَیْهِ السَّلَامْ] وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ [عَلَیْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَیْهِ السَّلَامْ]»؛ خدا آن توفیق را به ما بدهد که ما خونبهای «حُسَیْن بْنِ عَلِی» را بگیریم ـ به این علّت است. بنابراین جریان کربلا و شهادت سالار شهیدان برای همیشه درس و پیامی برای گفتن دارد, این مطلب اول.
مطب دوم آن است که «ریَّانِ بْنِ شَبِیب» که خدمت امام رضا(سلام الله علیه) مشرّف شد، به حضرت عرض کرد که چرا غمگین هستید؟ حضرت فرمود امروز اوّل مُحرّم است و گریه بر سالار شهیدان فضایل فراوانی دارد، آنگاه دستورهای متعدّدی امام رضا به «ریَّانِ بْنِ شَبِیب» داد. وجود مبارک امام(سلام الله علیه) فرمود اگر خواستی گریه کنی برای سالار شهیدان گریه کن که چند جمله است، بخش دیگر سفارشهای امام رضا(سلام الله علیه) این است که «یَا بْنَ شَبِیب» هر وقت به یاد «حُسَیْن بْنِ عَلِی» و شهدای کربلا افتادی، به ذات مقدس «حُسَیْن بْنِ عَلِی» خطاب بکن و بگو: «فَقُلْ مَتَی مَا ذَکَرْتَهُ ﴿یا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً﴾[4]»؛[5] هر وقت به یاد کربلا و «حُسَیْن بْنِ عَلِی» افتادی این ﴿یا لَیْتَنِی﴾ را بگو، این یعنی چه؟ ما که آن وقت کربلا نبودیم و یک آرزوی بیخودی هم هست؛ ولی نه! این پیام دارد! یعنی ای کاش من این فکر را میداشتم و الآن هم این فکر را داشته باشم که در راه دین جهاد کنم و در راه دین شهید بشویم. این ﴿یا لَیْتَنِی﴾ آرزوی شهادت است، آرزوی جهاد است و آرزوی مبارزه است، پس این پیام، زنده است؛ این یک خیال و آرزوی باطل که نیست، این یک دستور است و دستور هم یک اثر عملی است. فرمود هر وقت به یاد کربلا و به یاد سیدالشهداء بودی بگو: ﴿یا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً﴾. از آن طرف هم همین پیام هست، تنها به ما نگفتند که به شهدا سلام بکنیم و بگوییم ای کاش ما با شما بودیم و راه شما را میرفتیم؛ به آنها هم گفتند که بگویید ای کاش با ما بودید و میفهمیدید که اینجا چه خبر است! شهید هم همین حرف را دارد.
شما شهید سوره مبارکهٴ «یس» را بررسی کنید، در سوره مبارکهٴ «یس» یک شهیدی است که در راه دین مبارزه کرده و شربت شهادت نوشیده و ﴿قیلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ﴾ وارد بهشت برزخی شده است. پیام این شهید که در سوره مبارکهٴ «یس» هست، به ماها که زندهایم این است که ﴿یا لَیْتَ قَوْمی یَعْلَمُونَ ٭ بِما غَفَرَ لی رَبِّی وَ جَعَلَنی مِنَ الْمُکْرَمینَ﴾،[6] این ﴿یا لَیْتَ﴾ پیام است. شهید سورهٴ «یس» میگوید ای کاش شما بودید میدیدید که اینجا چه خبر است و چه چیزهایی به ما دادند! این یعنی چه؟ یک آرزوی محض است یا پیام محرِّک است؟ فرمود شهیدِ سورهٴ «یس» پیام او این است که ای کاش شما بودید و میدیدید اینجا چه خبر است! الآن زنده است! این قرآن «الی یوم القیامة» است و این پیام هم «الی یوم القیامة» است، پس معلوم میشود که پیام دو طرفه است. آنها که زندهاند، چه در سوره مبارکهٴ «بقره» و چه در سوره «آلعمران» فرمود مبادا بگویید اینها مُردهاند! ﴿لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فی سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لٰکِنْ لاَ تَشْعُرُونَ﴾،[7] ﴿وَ لاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتاً بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ﴾؛[8] مبادا خیال کنید شهید مُرده است! مبادا خیال کنید اینها از بین رفتهاند! این سوره مبارکه «بقره» و آن هم سوره مبارکه «آلعمران» است، آنها زندهاند! زندهاند؛ یعنی به فکر ما هستند! میگویند ای کاش شما بودید و میآمدید اینجا میدیدید که اینجا چه خبر است! ﴿یا لَیْتَ قَوْمی یَعْلَمُونَ ٭ بِما غَفَرَ لی رَبِّی وَ جَعَلَنی مِنَ الْمُکْرَمینَ﴾، «مُکرَمین» در قرآن چه کسانی هستند؟ وصف فرشتههاست! ﴿بِأَیْدی سَفَرَةٍ ٭ کِرامٍ بَرَرَةٍ﴾،[9] «مُکرَمین» در قرآن کریم وصف اینهاست. ﴿بَلْ عِبادٌ مُکْرَمُونَ ٭ لا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ﴾[10] در سوره «انبیاء» وصف ملائکه است؛ فرمود ملائکه بندگان مُکَرّم الهیاند، هرگز جلو نمیافتند, هرگز عقب نمیمانند, با دستورِ دین همراه هستند. همین بیاناتی که در زیارت «جامعه کبیره» درباره ائمه است، امام هادی(سلام الله علیه) درباره ائمه و اهل بیت(علیهم السلام) در زیارت «جامعه کبیره» همین بیان نورانی را دارد که ذات اقدس الهی در سوره «انبیاء» برای ملائکه گفته است که اهل بیت نه از فرمان خدا را جلو میزنند و نه به دنبال میافتند، بلکه با دستور خدا هستند.[11]
پیام سوره مبارکهٴ «یس» این است: ﴿یا لَیْتَ قَوْمی یَعْلَمُونَ ٭ بِما غَفَرَ لی رَبِّی وَ جَعَلَنی مِنَ الْمُکْرَمینَ﴾؛ ای کاش دوستان ما میدانستند که خدا با ما چه کرد و ما را جزء «مُکرَمین» و همراه با فرشتهها قرار داد! بنابراین کربلا برای همیشه زنده است، عاشورا برای همیشه زنده است، «حُسَیْن بْنِ عَلِی» برای همیشه زنده است و آنها هم هستند. اینها که در دفاع مقدس هشت ساله بودند یا الآن در جریانات دیگر شربت شهادت مینوشند، اینها کسانی هستند که به این دستور عمل کردند «وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ [عَلَیْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَیْهِ السَّلَامْ]» که امیدواریم ذات اقدس الهی به همه ما مخصوصاً به شما عزیزان توفیقی عطا کند که راهیان راه «حُسَیْن بْنِ عَلِی» باشید و این کشور ولیّ عصر را تا ظهور صاحب اصلی آن از هر خطری حفظ بفرمایید!
امیدواریم خدای سبحان همه شما را جزء عزاداران واقعی «حُسَیْن بْنِ عَلِی» قرار بدهد!
پروردگارا امر فرج ولیّ خود را تسریع بفرما!
نظام ما، رهبر ما، مراجع ما، دولت و ملّت و مملکت ما را در سایه امام زمان حفظ بفرما!
روح مطهّر امام راحل و شهدا را با شهدای کربلا محشور بفرما!
خطر سلفی و تکفیری و داعشی را به استکبار و صهیونیسم برگردان!
این کشور ولیّ عصر را تا ظهور آن حضرت از هر خطری محافظت بفرما!
به همه عزاداران، مخصوصاً به این عزیزان ثواب دنیا و آخرت، خیر دنیا و آخرت، فضل دنیا و آخرت مرحمت بفرما!
«غَفَرَ اللهُ لَنٰا وَ لَکُمْ وَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکٰاتُه»
[1]. مصباح المتهجد، ج2، ص772.
[2]. سوره اسراء, آیه33.
[3]. علل الشرائع, ج1, ص127.
[4]. سوره نساء, آیه73.
[5]. الامالی(للصدوق), ص130.
[6]. سوره یس, آیات26 و 27.
[7]. سوره بقره, آیه154.
[8]. سوره آل عمران, آیه169.
[9]. سوره عبس, آیات15 و 16.
[10]. سوره انبیاء, آیات26 و 27.
[11]. من لایحضره الفقیه، ج2، ص610؛ «...وَ عِبَادِهِ الْمُکْرَمِینَ الَّذِینَ ﴿لا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ﴾ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ».
- ۹۵/۰۷/۱۸