بسم الله الرحمن الرحیم
شیاف دیکلوفناک زمانی مصرف می شود که فرد قادر به مصرف خوراکی دارو نیست مثلا فردی که احساس ناخوشی هنگام مصرف خوراکی دارو دارد یا عمل جراحی انجام داده و نمی تواند از قرص استفاده کند. شیاف در مقعد ذوب شده وسپس ماده موثره آن ( دیکلوفناک) به درون جریان خون جذب می شود.
شیاف دیکلوفناک عموما در بیماریهای زیر مورد مصرف دارد:
● رماتیسم مفصلی (ارتریت رماتوئید)
● اسپوندیلیت انکیلوزان(نوعی از آرتریت که مفاصل ستون فقرات را درگیر می کند.)
● نقرس حاد
● بیماریهای حاد عضلات و مفاصل مانند شانه منجمد(پری ارتریت)،التهاب تاندون(تاندونیت)،تنوسینوویت و بورسیت
● درمشکلات متعاقب سوانح و آسیب ها مانند کشیدگی ها،ضرب دیدگی ،دررفتگی ها و شکستگی ها
● کمردرد و درد ناحیه پایین کمر
● درد و التهاب و تورم بدنبال جراحی دندان،جراحی ارتوپدی وسایر جراحی های کوچک
در کودکان شیاف دیکلوفناک کودکان در موارد زیر استفاده می شود:
● آرتریت مزمن جوانان در کودکان سنین 1 تا 12 سال
● درد بدنبال جراحی در کودکان سنین 6 سال و بالاتر برای کاهش نیاز به صرف داروهای مسکن اپ
یوئیدی مانند مورفین.
شیاف دیکلوفناک(ولتارول،ولتارن) برای کودکان سنین پایین تائید نشده اما در صورت لزوم پزشکان متخصص آنرا برای درمان درد و التهاب از سن 6 ماهگی تجویز می کنند.
مصرف دیکلوفناک دارای عوارضی است که باید به آن توجه کرد:
● دیکلوفناک ممکن است باعث سرگیجه،خواب الودگی و اختلال بینائی شود که در هنگام کار با ماشین الات و رانندگی باید به این عوارض توجه شده و از کار با ماشین آلات و رانندگی خودداری گردد.
● دیکلوفناک ممکن است علائم عفونت مانند تب والتهاب را بپوشاند واین تصور نادرست ایجاد شود که عفونت بهتر شده ودرمان درست عفونت انجام نشود.
● داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند دیکلوفناک ،بروفن، ژلوفن، ایندومتاسین،ناپروکسن ممکن است عوارض گوارشی خطرناک مانند خونریزی گوارشی ایجاد کنند. این عوارض در افراد مسن و انهائی که مقدار زیادتری از دارو را مصرف می کنند،بیشتر روی می دهد.هر فردی که دچار استفراغ خونی شد یا مدفوع به رنگ قیر یا تیره پیدا نمود باید مصرف دارو را متوقف وفورا با پزشک تماس بگیرد . در افراد مستعد خونریزی گوارشی معمولا پزشکان داروهایی برای جلوگیری از عوارض گوارشی و زخم معده و روده همراه با داروهایی مانند دیکلوفناک تجویز می کنند.
● در مطالعات اخیر ثابت شده که مصرف دیکلوفناک ریسک حمله قلبی و سکته مغزی را به میزان اندکی افزایش می دهد. ودر افراد مستعد بهتر است مصرف نشود ،بخصوص در مصرف دیکلوفناک بمدت طولانی و دوزهای بالا این احتمال خطر بیشتر است. در صورت وجود عوامل خطر پزشک میتواند انواع دیگری از مسکن ها را نسخه کند.اگر بیمار عوامل خطر برای بیماری قلبی و سکته مغزی را دارد( مانند دیابت،فشارخون بالا،کلسترول بالای خون و مصرف دخانیات و سیگار) باید نفع و ضرر تجویز دارو توسط پزشک سنجیده شود وسپس نسبت به تجویز آن اقدام کند.
● اگر بیمار سیروز کبدی،نارسائی قلبی یا بیماری کلیوی دارد یا داروی دیورتیک(ادرار آور) مصرف می کند یا دوران نقاهت بدنبال جراحی بزرگ را می گذراند،عملکرد کلیوی باید پیش از شروع دارو وبطور منظم بدنبال مصرف دارو مورد بررسی قرار گیرد.
● در مصرف طولانی مدت دیکلوفناک و داروهای مشابه آن،عوارض دارو باید مورد بررسی قرار گیرد. این بررسی ها می تواند شامل آزمایشات خون برای بررسی کار کلیه ،عملکرد کبد و حتی بررسی سطوح خونی دارو بخصوص در افراد مسن باشد.
● بطور خیلی نادر دیکلوفناک وسایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی واکنش های پوستی و تاول زا مانند سندرم استیون -جانسون،نکرولیز توکسیک اپیدرمال و درماتیت اکسفولیاتیو ایجاد می کنند.در صورت بروز هرگونه جوش پوستی،تاول یا زخم در پوست با پزشک مشورت شود.
● در افراد دچار التهاب یا زخم ناحیه مقعد و انتهای روده بزرگ(پروکتیت) نباید شیاف دیکلوفناک مصرف شود.
دیکلوفناک یا شیاف دیکلوفناک در افراد زیر نباید مصرف شود:
● افرادی که در آنها آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانندایبوپروفن(ادویل،ژلوفن،بروفن) باعث واکنش آلرژیک می شود. این واکنش های آلرژیک شامل حملات آسم،جوش(راش) دارای خارش،کهیر،التهاب دربینی(رینیت) یا تورم لب ها،زبان وگلو (آنژیوادم) می باشد.
● افراد دچار زخم گوارشی فعال،خونریزی یا وجود سوراخ (پرفوراسیون) در دستگاه گوارش.
● افراد دچار زخم های گوارشی عود کننده( دوبار یا بیشتر)
● افرادیکه قبلا با مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ( مانند دیکلوفناک،آسپرین،ایبوپروفن ،ژلوفن،ایندومتاسین ،ناپروکسن،پیروکسیکام و ملوکسیکام) دچار خونریزی گوارشی شده اند.
● نارسایی قلبی
● بیماری قلبی ناشی از جریان خون ناکافی قلب(بیماری ایسکمیک قلبی) مانند آنژین یا سابقه حمله یا سکته قلبی
● افراد دچار اختلال عروق خونی در مغز یا اطراف آن(بیماری سربروواسکولار، ومثلا سابقه سکته مغزی یا سکته خفیف وحملات گذرای کم خونی مغزTIA)
● بیماران دچار اختلال گردش خون در پاها(بیماری شریان های محیطی)
● نارسائی شدید کبدی
● نارسائی شدید کلیوی(کم کاری کلیه)
● سه ماهه سوم حاملگی
● مصرف دوز زیاد دارو در کودکان(شیاف بزرگسالان نباید برای کودک استفاده شود)
● دیکلوفناک نباید در افرادی که به دارو یا یکی از ترکیبات موجود در آن حساسیت(آلرژی)دارند استفاده شود. در این شرایط باید با پزشک یا داروساز مشورت شود.
در صورت وجود حساسیت(واکنش های آلرژیک)مصرف دارو متوقف شده و فورا با پزشک مشورت شود).
برای مصرف دیکلوفناک در حاملگی و شیردهی باید با پزشک مشورت شود.
دیکلوفناک یا شیاف آن در افراد زیر با احتیاط مصرف شود:
● افراد مسن
● افراد دارای سابقه قبلی بیماری معده وروده مانند زخم(اولسر) وخونریزی
● بیماریهای التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت اولسرو (ورم روده زخمی)
● کاهش عملکرد کلیه
● کاهش عملکرد کبد
● بیماری خونی ارثی بعلت نقص در کبد(پورفیری هپاتیک)
● افراد دارای سابقه فشارخون بالا(هیپرتانسیون)
● افزایش چربی یا کلسترول خون (هیپرلیپیدمی).
● دیابت
● سابقه آسم
● سابقه آلرژی
● افراد دچار اختلال انعقاد خون یا مصرف کننده داروهای انتی کواگولان (داروی رقیق کننده خون یا ضد انعقاد مانند وارفارین)
● بیماری های بافت پیوندی مانند لوپوس اریتماتوی سیستمیک
عوارض شایع مصرف دیکلوفناک (بین یک درصد تا ده درصد افراد دچار آنها می شوند)
